Onbereikbaar
Bijna 400.000 mensen in Nederland komen in aanmerking voor hulp van de voedselbank. Slechts 180.000 mensen maken hier daadwerkelijk gebruik van. Een groot deel van de bevolking leeft onder de armoedegrens, maar is op dit moment nog onbereikbaar. ‘Dat kan verschillende redenen hebben,’ legt Martine uit. Zij is al twintig jaar vrijwilliger bij de voedselbank in Leerdam.
‘Sommige mensen schamen zich of durven hier niet naartoe te komen. Omdat ze hun trots niet opzij kunnen zetten. Maar het kan ook zijn dat ze niet weten van ons bestaan, bijvoorbeeld omdat ze laaggeletterd zijn. Het is lastig om deze groep mensen te bereiken, terwijl dat wel heel belangrijk is,’ vertelt Martine. Ze vervolgt: ‘Op het moment dat je niet genoeg te eten hebt, dan gebeurt er iets met je. Het is voor iedereen een eerste levensbehoefte. Er zijn nog steeds kinderen die zonder eten naar school gaan. 1 op 9 kinderen maar liefst. Daar moeten we echt verandering in brengen.’
Nieuwe samenwerkingen
In samenwerking met de Universiteit van Tilburg heeft Voedselbanken Nederland in kaart gebracht waar kansen liggen om een nieuwe doelgroep te bereiken. Via het programma ‘Onder de Radar’ gaat Voedselbanken Nederland haar communicatie aanpassen en vrijwilligers trainen om zo laaggeletterden en andere mensen die in aanmerking komen voor voedselhulp beter te bereiken en helpen. Martine: ‘We gaan bijvoorbeeld samenwerkingen aan met scholen, buurthuizen, de kerk en andere lokale organisaties. Zoals het Rode Kruis en het Leger des heils.’
‘Het kan iedereen overkomen’
Voor veel mensen speelt schaamte een rol bij de keuze om niet naar de voedselbank te gaan. ‘Deze schaamte verlagen blijft een uitdaging. We willen de boodschap overbrengen dat het helemaal niet bijzonder is als je klant bent bij de voedselbank. Je bent namelijk niet alleen. Het kan iedereen overkomen. Als je twee maanden je huur niet kan betalen, komen mensen vaak al bij ons terecht. Daar hoef je je niet voor te schamen,’ zegt Martine.
Annette herkent het gevoel van schaamte als geen ander. Tot vorig jaar was ze zelf klant bij de voedselbank. Nu helpt ze als vrijwilliger. ‘Ik weet nog dat ik hier de eerste keer naartoe ging. Je durft niet echt naar binnen te gaan en denkt de hele tijd; ‘wat zullen mensen wel niet van me denken?’ of ‘ben ik nu een nummer?’ Maar het kan iedereen overkomen. Dat moet je in je achterhoofd houden,’ vertelt Annette.
Welkom voelen
Martine: ‘Bij de voedselbanken hebben we een belangrijke maatschappelijke functie. We zijn laagdrempelig en toegankelijk. Maar blijkbaar nog niet genoeg. Op het moment dat mensen hier komen, voelen ze zich welkom en gezien. Dat is voor ons het belangrijkste.’ Dat gevoel kan Annette beamen: De vrijwilligers van de voedselbank gaven mij het gevoel dat ik toch wel welkom was.’
De plek waar je eten, drinken en schoonmaakmiddelen kan halen ziet er echt uit als een winkel. Als klant kies je zelf welke producten je mee naar huis neemt. Annette: ‘Als je een speciaal dieet volgt of allergieën hebt, kan je dat gewoon aangeven. Alle wensen worden netjes in kaart gebracht en er wordt rekening met je gehouden. Dat heb ik als erg prettig ervaren. Dat krijg ik nu ik vrijwilliger ben ook vaak terug van klanten.’
‘De keuken van het leven’
Als vrijwilliger helpt Annette niet alleen in de winkel. Op de locatie in Leerdam heeft ze haar eigen ‘kookclub’ opgericht. ‘Dit gebeurt niet bij alle locaties van de voedselbank. Koken is echt mijn hobby en ik wil graag een stapje extra zetten voor de klanten én vrijwilligers,’ zegt Annette met een grote glimlach. ‘Soms nemen mensen producten mee naar huis waarvan ze denken; ‘wat moet ik hier eigenlijk mee?’ Ik wil hen graag inspireren en helpen om de innerlijke mens te verzorgen. Zodat ze ook thuis met mijn recepten aan de slag kunnen en een lekkere, gezonde maaltijd op tafel kunnen zetten.’
De vrijwilliger heeft haar eigen keuken en noemt deze ook wel ‘de keuken van het leven’. ‘Met elkaar koken is niet alleen gezellig, het is ook het ideale moment voor een goed gesprek. En het verbindt. Laatst kookte ik met een man uit Jemen. We hebben toen een heerlijke multiculturele maaltijd klaargemaakt. Iedereen die langskomt, van klant tot vrijwilliger tot vrachtwagenchauffeur die nieuwe producten langsbrengt, iedereen mag mee eten en is welkom.’
